In sommige branches, zoals de callcenterbranche, is het gebruikelijk dat je al opgestart bent en ‘in de lijn hangt’ voor je dienst officieel begint. Dat betekent dat je naast het pakken van een kop koffie ook ingelogd bent op alle systemen die je gebruikt voor je werk. Moet deze opstarttijd gezien worden als arbeidstijd en dus uitbetaald worden door de werkgever? In dit blog vertellen we je meer over de huidige stand van zaken in de rechtspraak over het wel of niet uitbetalen van opstarttijd.
Werknemer Teleperformance eist uitbetaling van opstarttijd
Een werknemer van het bedrijf Teleperformance spande een rechtszaak aan tegen zijn werkgever voor het uitbetalen van achterstallig salaris. Het bedrijf verwachtte van hun werknemers dat zij tien minuten voor hun dienst aanwezig moesten zijn. Deze tijd kon worden gebruikt voor een kop koffie en een toiletbezoek, maar ook voor het inloggen op een tiental systemen. Dit met als doel om direct te kunnen bellen zodra de dienst is gestart. Volgens de werknemer moest deze opstarttijd gezien worden als arbeidstijd en dus uitbetaald worden. Teleperformance betwistte de loonvordering omdat er in deze tien minuten geen werkzaamheden van de werknemer werden verwacht. Daarmee zou de opstarttijd niet tot juridische arbeidstijd behoren. De kantonrechter oordeelde anders en gaf de werknemer gelijk. De ‘tien minuten regel’ was geen vrijblijvend advies. Volgens de Planningsregels Teleperformance moesten werknemers daadwerkelijk tien minuten eerder aanwezig zijn. Daarmee moest deze opstarttijd als arbeidstijd worden gezien en conform arbeidsovereenkomst en CAO worden uitbetaald als meeruren. Dit resulteerde in een nabetaling van honderden euro’s aan achterstallig loon en wettelijke rente.
Advies aan Hoge Raad in cassatiezaak
Teleperformance liet het er niet bij zitten, maar ook in hoger beroep werd door het Gerechtshof geoordeeld dat de opstarttijd van de werknemer tot arbeidstijd behoorde. Inmiddels ligt de zaak bij Nederlands hoogste rechter (de Hoge Raad) omdat Teleperformance heeft besloten om in cassatie te gaan. Een belangrijke adviseur van de Hoge Raad, de advocaat-generaal, heeft onlangs advies uitgebracht in deze zaak. Haar advies luidt ook dat opstarttijd moet worden gezien als arbeidstijd. Hiermee zou de eerdere uitspraak van het Gerechtshof dus in stand blijven. Of het advies wordt overgenomen door de Hoge Raad is nog niet duidelijk. Op 8 november 2024 vindt de uitspraak plaats en weten we dus definitief of opstarttijd ook geldt als arbeidstijd.
Wanneer moet opstarttijd als arbeidstijd worden gezien
Kwalificeert elke vorm van opstarttijd dan als arbeidstijd? Dat is zeker niet het geval. De rechter heeft geoordeeld dat opstarttijd alleen als arbeidstijd kan worden aangemerkt wanneer je op je werk aanwezig moet zijn. Een andere werknemer van Teleperformance maakte ook aanspraak op achterstallig loon, maar kreeg geen gelijk omdat zij een thuiswerker was. In de ogen van de kantonrechter is dit een wezenlijk ander geval dan die van de collega. Wanneer je thuiswerkt heb je meer mogelijkheden om de opstarttijd naar eigen inzicht in te vullen. Het is met name van belang wat de werkgever van de werknemer verlangt in deze opstarttijd. Krijg je al werkgerichte instructies voor je officiële werktijd? Dan zou dat best wel eens tot arbeidstijd kunnen worden gerekend, al zal dat echt per geval bekeken moeten worden. Het draait er dus om of een werknemer onder het gezag van de werknemer arbeid moet verrichten. In het geval van Teleperformance was een en ander daarnaast duidelijk vastgelegd in de Planningsregels waarin de ‘tien-minuten regel’ in de gebiedende wijs was geformuleerd.
Loonvordering tot wel vijf jaar terug
De zaak van het telecombedrijf staat niet op zichzelf. Eerder spande een werknemer van een uitzendbureau dat werkt in opdracht van Schiphol succesvol een procedure aan tegen zijn werkgever. In andere gevallen zal van geval tot geval moeten worden bepaald of het om onder het gezag van de werkgever verrichte arbeid gaat. Is dit van toepassing voor een hele groep werknemers en niet voor één individu? Dan is de kans groot dat andere werknemers ook een claim indienen. Werknemers kunnen namelijk het loon tot wel vijf jaar terug vorderen. Dan kan zelfs tien minuten per dienst behoorlijk in de papieren lopen. De uitspraak in de cassatiezaak van Teleperformance is van groot belang om de uiteindelijke lijn van de rechtspraak over opstarttijd te bepalen en kan weleens leiden tot een golf van navorderingen van werknemers.
Contact
Heb jij vragen over opstarttijd? Kunnen we jou helpen met (het voorkomen van) een loonvordering? Neem gerust contact met ons op, wij helpen je graag verder!